1. Đặt vấn đề

Thế kỉ XXI, thế giới đang thay đổi nhanh chóng do tốc độ của những đột phá trong khoa học, công nghệ thông tin và viễn thông. Sự phát triển chưa từng có tiền lệ trong lịch sử và xu hướng hội nhập quốc tế đã và đang tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, ngành nghề phong phú hơn, yêu cầu công việc đa dạng hơn, tình trạng di động nghề nghiệp cũng gia tăng ngày càng phức tạp hơn. Do vậy, thách thức lớn nhất của giáo dục đại học trong nước và thế giới hiện nay là làm sao trang bị cho sinh viên theo kịp tốc độ phát triển của xã hội, người học sau khi tốt nghiệp ra trường tìm kiếm được việc làm đáp ứng nhu cầu xã hội. Khâu then chốt để giải quyết vấn đề này phải là hướng nghiệp trong Chương trình giáo dục đại học.

2. Hướng nghiệp cho sinh viên làm thay đổi tư duy học tập theo cách thực học - thực nghiệp

Để đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động, đồng thời tạo điều kiện cho sinh viên phát huy năng lực hướng vào phát triển nghề nghiệp tương lai, hoạt động hướng nghiệp cho giữ vai trò vô cùng quan trọng: giúp xóa bỏ những “mơ hồ” của sinh viên về nghề nghiệp giúp sinh viên hiểu về thực tế nghề nghiệp và thúc đẩy học tập, rèn luyện gắn với nhu cầu thực tiễn đáp ứng các phẩm chất, năng lực theo Chuẩn đầu ra.

3. Kết quả hoạt động hướng nghiệp cho sinh viên ở khoa Khoa học Xã hội

Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động hướng nghiệp cho sinh viên, khoa KHXH luôn chủ động, sáng tạo trong công tác tổ chức các hoạt động hướng nghiệp cho SV giúp kết nối sinh viên với thực tiễn, đưa hoạt động đào tạo gắn với nhu cầu xã hội.

Khoa KHXH hiện đang đào tạo và quản lí 22 CTĐT gồm 10 CTĐT đại học hệ chính quy, 2 CTĐT đại học hệ LT, 5 CTĐT thạc sĩ, 3 CTĐT tiến sĩ và 2 CTĐT tiếng Việt cho lưu HS Lào và hệ cử tuyển.

Chúng tôi xác định hoạt động hướng nghiệp cho SV hướng vào bốn mục đích chính: giúp SV ổn định tư tưởng, xác định được mục đích và hình thành động cơ học tập đúng đắn; đảm bảo cho sinh viên có kiến thức, kĩ năng nghề nghiệp gắn với nhu cầu xã hội, giúp SV biết đánh giá nghề nghiệp và có kế hoạch phát triển nghề nghiệp của bản thân.

Từ mục đích hướng nghiệp này, chúng tôi xây dựng kế hoạch hướng nghiệp cho SV phù hợp với từng ngành nghề đào tạo và CTĐT.

Khi bước chân vào trường đại học, sinh viên đều đã có những định hướng ban đầu, cơ bản nhất về ngành nghề họ muốn theo đuổi. Tuy nhiên, những định hướng này với đa số sinh viên mới chỉ dừng lại ở mức độ khái quát, vẫn thiếu rất nhiều liên hệ cụ thể với thực trạng thị trường lao động. Đó chính là lý do, bên cạnh các môn học chính trang bị những kiến thức, kĩ năng nền tảng của ngành học, khoa và nhà trường còn tổ chức nhiều hoạt động giúp sinh viên hiểu về thực tế nghề nghiệp và thúc đẩy họ tích cực trải nghiệm để học cách thích ứng với công việc trong tương lai.

Không kể các hoạt động đưa SV đi tham quan, thực tế môn học, kiến tập, thực tập tốt nghiệp và ngày hội việc làm, các ngành đào tạo của khoa KHXH còn tổ chức nhiều hoạt động hướng nghiệp cho SV dưới những hình thức phong phú như:

- Diễn đàn PP học tập, NCKH, chia sẻ tài liệu trong HS-SV;

- Đêm thơ;

- Câu lạc bộ We up;

- Câu lạc bộ học thuật;

- Hội thi Sinh viên Ngữ văn với hoạt động trải nghiệm sáng tạo;

- Hội thi Hành trình hướng dẫn viên du lịch;

- Hội thi Theo dòng lịch sử;

- Hội thi Nhân viên công tác xã hội;

- Hội thi Hành trình địa lí vì sự phát triển bền vững;

- Hội thi Sinh viên giỏi nghiệp vụ sư phạm;

- Chương trình giao lưu giữa các thế hệ SV;

- Chương trình giao lưu học viên, SV với các nhà văn, nhà báo và các nhà nghiên cứu phê bình;

- Chương trình tư vấn hướng nghiệp, giao lưu giữa nhà tuyển dụng lao động với sinh viên năm cuối.

Ngoài ra, đội ngũ CBGV và các cố vấn học tập của khoa còn tích cực trợ giúp sinh viên tìm việc làm thêm, cung cấp thông tin tuyển dụng và giới thiệu sinh viên đến các nhà tuyển dụng.  

Năm học 2018-2019, khoa KHXH đã tăng cường rèn luyện kĩ năng mềm cho SV, gắn học lí thuyết với thực hành nghề nghiệp bằng việc giao cho SV tham gia tổ chức các sự kiện, các ngày lễ lớn, các cuộc mít tinh, tọa đàm, liên hoan cho CBGV và SV trong khoa.

 Những hoạt động trên đây không chỉ giúp sinh viên được trực tiếp tìm hiểu về hoạt động nghề nghiệp, tham gia vào lực lượng lao động sớm, tạo cơ hội cho các em phát triển toàn bộ khả năng của mình mà còn thể hiện sự quan tâm, đồng hành và chia sẻ những khó khăn trong quá trình học tập của sinh viên thông qua hoạt động huy động các nguồn lực xã hội. Hỗ trợ về mặt tinh thần cho sinh viên, tạo cầu nối cho các em tiếp cận những vị trí việc làm trong xã hội.

3. Kết luận

Hoạt động hướng nghiệp cho SV của khoa Khoa học Xã hội trường đại học Hồng Đức trong thời gian qua tuy đã đạt được một số kết quả, song để đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với thị trường lao động trong bối cảnh nền cách mạng công nghiệp 4.0 thì khâu then chốt phải đổi mới Chương trình đào tạo và các mô hình hướng nghiệp cho SV theo tinh thần xã hội hóa, thực học – thực nghiệp vì “trong tương lai một trường đại học tốt sẽ như một doanh nghiệp"./.

                                                                    Thanh Hóa, ngày 8-1-2019