Quang cảnh buổi làm việc

Hội đồng đánh giá luận án của NCS Cao Thị Mai được thành lập theo quyết định số 3340/QĐ-ĐHHĐ ngày 21 tháng 11 năm 2023 của Hiệu trưởng Trường Đại học Hồng Đức, gồm:

1. PGS. TS Lê Tú Anh, Trường Đại học Hồng Đức, Chủ tịch hội đồng

2. PGS. TS Ngô Văn Giá, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, Ủy viên phản biện 1

3. PGS. TS Nguyễn Thị Huế, Viện Văn học Việt Nam, Ủy viên phản biện 2

4. PGS. TS Đinh Trí Dũng, Trường Đại học Vinh, Ủy viên phản biện 3

5. PGS. TS Trần Văn Toàn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Ủy viên

6. TS. Vũ Thanh Hà, Trường Đại học Hồng Đức, ủy viên

7. TS. Hoàng Thị Huệ, Trường ĐH Hồng Đức, ủy viên thư kí hội đồng

Đến dự buổi bảo vệ luận án của NCS Cao Thị Mai, về phía khách mời có đại diện cơ quan công tác của NCS (ông Phạm Văn Tuấn, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ; ông Cầm Bá Tường – Phó trưởng Ban Dân tộc miền núi; ông Hoàng Bá Tường- Nguyên Phó trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ; ông Cao Sơn Hải – Nguyên chánh Văn phòng Tỉnh uỷ (Nhà nghiên cứu về dân tộc Mường; cán bộ Phòng LL chính trị - Lịch sử, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Thanh Hóa); về phía Trường Đại học Hồng Đức có PGS. TS Bùi Văn Dũng - Hiệu trưởng nhà trường, PGS. TS Hoàng Thị Mai - Phó Hiệu trưởng, PGS. TS Lương Thị Kim Phượng - Trưởng phòng QLĐT sau đại học, PGS. TS Mai Văn Tùng - Trưởng khoa Khoa học xã hội và giảng viên bộ môn Ngữ Văn, sinh viên ngành Sư phạm Ngữ Văn khoa Khoa học xã hội.

NCS trình bày tóm tắt luận án

Đề tài luận án của NCS Cao Thị Mai thể hiện rõ tính cấp thiết, ý nghĩa khoa học và thực tiễn: Phê bình sinh thái, với tư cách một khuynh hướng phê bình văn hóa và văn học, được xem là một bước ngoặt trong nghiên cứu khoa học nhân văn hiện đại. Phê bình sinh thái là một bước chuyển đầy tính thích ứng của một bộ phận phê bình văn học trong bối cảnh khủng hoảng môi trường toàn cầu, là nỗ lực của các nhà nghiên cưu mong muốn tìm kiếm trong văn học, nghệ thuật những thông điệp môi trường, khơi gợi nhu cầu tìm kiếm và khắc phục những thương tổn mà con người đã gây ra cho giới tự nhiên. Hướng nghiên cứu này không chỉ hướng đến tìm kiếm những thông điệp về môi trường mà quan trọng hơn nhằm tìm kiếm và bày tỏ một tư tưởng, một “diễn ngôn” cần thiết về sự sống, cách sống của con người hiện đại. Đặc biệt trong bối cảnh vấn đề sinh thái đang là vấn đề thời sự nóng bỏng của thế giới, hướng “nghiên cứu xanh” (phê bình sinh thái - ecocriticism) càng trở thành hướng nghiên cứu phát triển mạnh mẽ trên thế giới và cả ở Việt Nam.

Văn học Mường, đặc biệt là sử thi Đẻ đất đẻ nước là một di sản phi vật thể đặc sắc của văn học và văn hóa Việt Nam. Gắn liền với tự nhiên, mang đậm những tập quán nguyên sơ hay cách tư duy lấy thiên nhiên làm chuẩn mực, văn hóa và văn học Mường thể hiện cảm quan sinh thái đặc sắc. Vì vậy, tiếp cận từ lí thuyết phê bình sinh thái để giải mã văn học Mường, từ dân gian đến hiện đại, đề tài luận án Cảm quan sinh thái trong văn học Mường (khảo sát qua Mo Đẻ đất đẻ nước và các tác phẩm văn học hiện đại tiêu biểu) của NCS Cao Thị Mai thể hiện tính thời sự, tính cấp thiết, ý nghĩa khoa học và thực tiễn

Từ mục đích đặt ra của đề tài, vận dụng những phương pháp nghiên cứu hợp lí, hiệu quả, luận án Cảm quan sinh thái trong văn học Mường (khảo sát qua mo Đẻ đất đẻ nước và các tác phẩm văn học hiện đại tiêu biểu đã đạt được những kết quả chính, cũng là những đóng góp mới:

- Khái lược những vấn đề lí thuyết làm cơ sở khoa học của nghiên cứu sử thi Đẻ đất đẻ nước và các tác phẩm văn học Mường hiện đại.

- Chỉ ra những tập tục đậm nét văn hóa sinh thái của người Mường, mối quan hệ giữa Đẻ đất đẻ nước với Mo Mường, vị trí của Đẻ đất đẻ nước trong Mo Mường, làm cơ sở cho việc phân tích cảm quan sinh thái trong áng sử thi này và các tác phẩm văn học hiện đại của người Mường.

- Hệ thống những vấn đề chính trong cảm quan sinh thái của Đẻ đất đẻ nước: mối quan hệ giữa con người - tự nhiên - vũ trụ như những thông điệp về đạo đức sinh thái của Đẻ đất đẻ nước; những biểu tượng nổi bật của sử thi Đẻ đất đẻ nước.

- Chỉ ra những biểu hiện cho thấy cảm quan sinh thái trong tác phẩm của một số cây bút Mường hiện đại như: coi thiên nhiên là đối tượng thẩm mĩ đặc biệt, mối quan hệ giữa thiên nhiên với những tập tục văn hóa, những khắc khoải về nỗi đau sinh thái...

Những kết quả nghiên cứu trên của luận án đã phản ánh quá trình học tập, nghiên cứu hăng say, chủ động, sáng tạo của NCS Cao Thị Mai, dưới sự hướng dẫn tận tình của người hướng dẫn và các nhà khoa học. Trong suốt hành trình 5 năm, đã có những lúc NCS gặp khó khăn, vướng mắc về tên đề tài, vấn đề nghiên cứu... Tuy nhiên, nhờ sự cố gắng, nỗ lực, khả năng làm khoa học, cộng với sự động viên, khích lệ của thầy cô, gia đình, bạn bè đồng nghiệp, NCS đã bảo vệ thành công luận án cấp Trường.  

NCS tặng hoa cám ơn các nhà khoa học trong hội đồng và người hướng dẫn luận án.

Kết quả luận án của NCS Cao Thị Mai một lần nữa khẳng định vị thế của Khoa và Nhà trường trong đào tạo ở trình độ cao - bậc tiến sĩ. Sau thành công của buổi bảo vệ này, NCS Cao Thị Mai sẽ có những bước phát triển mới trên con đường nghiên cứu khoa học.

Luận án Cảm quan sinh thái trong văn học Mường (khảo sát qua mo Đẻ đất đẻ nước và các tác phẩm văn học hiện đại tiêu biểu của NCS Cao Thị Mai bảo vệ thành công ở cấp Trường với kết quả 6/6 phiếu thông qua (trong đó có 02 phiếu xuất sắc). Chúc mừng tân tiến sỹ Cao Thị Mai! Niềm vui, quả ngọt đầu năm này hứa hẹn một năm với nhiều thành tựu trong đào tạo của Khoa KHXH nói chung và chuyên ngành Văn học Việt Nam nói riêng.

Bộ môn Ngữ Văn